Overrompeld worden door het dominante gedrag van je manager of je collega? Dat je achteraf precies weet wat je had moeten zeggen? Maar het niet deed?
Als jou dat overkomt, ben je niet de enige. Waarschijnlijk ben je iemand die meer over dingen nadenkt voordat je wat zegt waardoor jij niet onverwacht uit de hoek zult komen.
Toch kan het knap lastig zijn als je niet meteen je woordje klaar hebt…
Ook ik werd overrompeld
Hij valt meteen met de deur in huis als ik hem bel. “Je rekent marktconforme tarieven en dat hadden we niet verwacht.” Zijn stem klinkt monotoon en kil. “Ik heb je offerte met het hele bestuur besproken”, klinkt hij beschuldigend. “We gáán het zelf dóén.”
Mijn adem stokt.
Hij laat een stilte vallen.
Ik was totaal overrompeld.
Het was de tweede keer dat ik voor deze charitatieve instelling aan de slag zou gaan. Vooraf was me de opdracht al toegezegd en gevraagd de datum in mijn agenda te blokken. Ik rekende een laag tarief omdat ik het hun gunde en ik heel graag weer een teamdag – het is Coronatijd – wilde doen.
Hij had me gevraagd een op maat gemaakt programma voor hun complexe organisatievraag en teamprobleem te mailen. Wat vooral door mijn hoofd ging in die stilte? Dat het bedenken van hun plan me een hele werkdag had gekost. Al dat werk hélémaal voor niets.
Ik: “Ehh, ik had jullie een vriendenprijs gerekend.”
Hij: “Je weet dat de bestuursleden allemaal uit jouw vak komen?”
Ik: “En voor welk bedrag zouden jullie het wel doen?”
Hij: “Dan moet je geen BTW rekenen en nog 500 euro zakken.”
Ik: “Dat is wel heel laag.” Hij: “We hadden iets anders in ons hoofd. Het zou mooi zijn als je het voor deze prijs doet, maar ik begrijp het als dat niet het geval is.”
Ik: “Wat vond je eigenlijk van mijn programma?”
Hij: “Dat zag er prima uit, maar wat ga je doen?”
Ik: “Oké, je hebt een deal.”
Het gesprek duurde al met al nog geen 4 minuten. Met rode konen hang ik nogal verbouwereerd op. Wat voelde dit snoeizakelijk. Het was totaal anders gelopen dan ik had verwacht. Damn. Ik bijt op mijn lip en merk dat ik baal. Ik denk terug aan hoe hij klonk. Kortaf, dominant en afstandelijk.
Wat ik nóg het allerergste vind?
Je wil dit hele verhaal niet lezen en alleen tips over hoe je met dominante collega’s en managers omgaat? Fair enough. Je mist dan wel hoe je herkent dat je grens is overschreden en wat je tegen jezelf zegt als je als weer iets doms doet. Maar klik gerust door…
Hoe het gesprek indruiste tegen alles waar ik voor sta. Ik wil me verbonden voelen met anderen. Diepgaand het liefst. Dat je warm betrokken bent bij elkaar, je je waardering uitspreekt, elkaar positief bekrachtigt en vertrouwen in elkaar voelt. In het contact met mijn klant miste dit. Het menselijke aspect ontbrak. Ik voelde geen waardering voor de moeite en de tijd die ik erin stak om er iets goeds van te maken. Sterker nog: zijn mening over mijn plan? Daar moest ik ZELF om vragen.
Ongelofelijk toch?
Heel eerlijk? Echt bloedeerlijk?
Dat ik toch om de opdracht vroeg, voelt meteen nadat ik de hoorn had neergelegd slap. Waarom ben ik niet begonnen over hoe dit gesprek verliep en stelde ik niet meer vragen? Ik heb mezelf in de uitverkoop gegooid. Wow. Dat voelt goedkoop. Ik voel me als een bedelaar die niet opkomt voor wat ze belangrijk vind.
Tip 1: Herken je grens
Dit is het moment dat ik echt weet dat mijn grens is overschreden. Ik merk het omdat ik met mijn mond aan het trekken ben en mijn kaken op elkaar klem. Dé signalen dat ik boos ben. Waarom ik je dit vertel? Ik heb klanten die zichzelf in hun werk zo verloren hebben dat ze niet meer weten waar hun grenzen liggen. Heb jij dat ook en wil jij daar meer grip op? Let dan eens op je stemming. Ga voelen hoe het van binnen is. Je lijf is je beste raadgever.
Bij mij komt er – binnen 10 minuten na het gesprek – een duidelijk ‘nee, dit ga ik niet doen’ in gedachte.
En ik wil met mijn ‘nee’ wel goed beslagen ten ijs komen. Dus besluit ik bij collega’s te checken hoe zij tegen mijn voorstel aankijken. Ik bel een coach, een trainer en een organisatieadviseur en deel mijn plan geanonimiseerd. Ik krijg complimenten en hoor dat zij hiervoor het dubbele tot driedubbele hadden gerekend. Mijn inschatting over mijn prijs bleek te kloppen. Op zich kan dat voor het goede doel best voor een keertje, maar dan moet het wél goed voelen.
Tip 2: Blijf aardig voor jezelf
Het heeft geen zin heeft om jezelf voor dingen waarvan je achteraf denkt ‘dat was niet handig’ af te kraken. Je bent je eigen beste vriend. Dat betekent dat je met mildheid naar jezelf kijkt. Net als ik dat deed.
Ik zei tegen mezelf:
‘Het is oké waar ik nu sta. Doordat ik me overrompeld voelde en vol voor deze opdracht was gegaan, wilde ik de opdracht redden. Ik handelde op mijn eerste ingeving. Dat voelt nu toch niet goed. Ja, ik heb al veel tijd al aan deze klus besteed, maar ik duik er niet in. X liet dominant gedrag zien. Deze mensen hebben onderling frictie en de persoon met wie ik contact had doet naar mij helemaal niet fijn. Zo’n bot antwoord? Met zo’n persoon wil ik niet in zee gaan. Echt niet. Nu ga ik doen wat wél goed voelt. Daarmee zet ik het voor mezelf recht én toon ik karakter. Hier leer ik van. Hoe het is gelopen is echt hélémáál oké.’
Mijn boodschap aan jou?
Wat er ook gebeurt in jouw leven: je bent echt goed genoeg. Jezelf afbranden brengt je niets positiefs. Het geeft je enkel een slecht gevoel over jezelf. Kijk wat je ervan kunt leren en wat je eruit meeneemt.
Tip 3: Kom terug op wat je eerder deed of zei
Als je een verkeerde beslissing neemt, ja zei terwijl het nee zou moeten zijn, niet oké bent met andermans gedrag, dan hoef je het er niet bij te laten. Een moeilijk gesprek aangaan… is moeilijk. Dat blijft het ook hoe je vaak je het ook doet.
Het.Wordt.Niet.Makkelijker.
Wat ik vaak hoor van mijn klanten is dat ze in gedachte al meerdere doemscenario’s over de uitkomst hebben bedacht. In hun hoofd spelen zich hele films af die hen angst aanjagen. Horrorfilms. Allemaal redenen om níét in actie te komen.
Maar....
Realiseer je dat als je deze situatie hierover laat zijn wat het is en er niets mee doet dit jou ontzettend veel stress en kopzorgen blijft geven. Als je de confrontatie aangaat lucht dat sowieso op, verandert er meestal iets én krijg je een goed gevoel over jezelf.
Ik vind het juíst moedig van je, dat je voor jezelf gaat staan. Dat doet niet iedereen. Jij dúrft toe te geven dat iets niet goed voelt. Hoe moeilijk dat ook is, jij draait niet om de hete brij heen. Wat je wél doet, is zeggen: “Ik kom er nog even op terug, want…”
Net als ik dat deed.
Zonder gêne laat ik de volgende dag een voicemailberichtje op zijn mobiel achter, vertel dat ik de opdracht niet ga doen en vraag of we daarover contact kunnen hebben. Dat gesprek heb ik vooraf – alsof ik er al in zat – gevisualiseerd. Ik had me voorgenomen me niet te laten imponeren en in mijn verhaal door te laten klinken dat ik er niet gecharmeerd van was. Niet lelijk, maar wel heel duidelijk.
Ik vertelde hoe ik vond dat het proces was verlopen, hoe het mij had geraakt, waar ik het zelf had laten liggen én vooral ook hoe ik hem had ervaren. Ik was bezield en hoe ik me voelde klonk door in mijn stem. Hierna viel hij stil.
Ik: “X ben je er nog?”
Hij: “Ja.”
Stilte
Hij: “Ik schrik hiervan.”
Ik: “Waar schrik je van?”
Hij: “Ik herken dit niet van mezelf of het proces.” (met kille monotone stem)
Ik: “Welk verband zou er mogelijk kunnen zijn tussen onze interactie en jullie vraag om coaching?”
Hij: “Ik zie geen enkel verband.” (Hij klinkt heel resoluut en spreekt zijn woorden met nadruk uit)
Ik: “X kun je je masker laten vallen?” (Hij komt uit het vak dus ik vond dat ik dit wel kon zeggen)
Lange stilte
Hij: “Dit heeft nog nooit iemand tegen me gezegd.”
Stilte
Ik: “Wat doet dit met je?”
Hij: “Ik ben verbijsterd.”
Ik: “Misschien is het je blinde vlek?”
Hij: “Dat weet ik niet.” (met zachtere stem)
Stilte
Ik vertelde hem over hoe ik mijn grootste blinde vlek had ontdekt. Hoe pijnlijk dat was geweest, maar dat het me wel verder had gebracht. Ik deed het omdat je het hart van anderen opent als je jezelf kwetsbaar opstelt. Gesprekken lopen dan vaak veel beter. Het liep anders…
Hij: “Ik herken me er niet in.” (weer kort en resoluut)
Stilte
Hij: “Ik zou nog steeds willen dat je die teamdag voor ons komt doen.”
Ik: “Wat denk je zelf?” (Je leest het goed: een regelrechte nare vraag. Ik vertoonde bovengedrag)
Ik: “Hoe onze interactie verloopt komt niet ten goede aan wat jullie me vragen. Ik kan niet meer onbevooroordeeld deze opdracht doen. Daarbij wil ik het ook echt niet meer. De tijd die ik besteedde aan het maken van jullie programma hoe gaan we dat afhandelen?”
Hij: “Daarvoor ga ik je niet betalen.”
Ik rondde het gesprek snel af. Eindelijk benoemen wat me dwars zat luchtte ontzettend op. Ik bleef bij mezelf en was niet gaan duiken in het gesprek. Daar was ik enorm trots op!
Hoe ga je om met dominant gedrag van je collega of manager?
Als iemand dominant doet, reageer je vaak op twee manieren. De eerste is dat je je – zoals ik deed in het eerste gesprek – laat intimideren en overrompelen of gaat pleasen. Bovengedrag (dominantie) roept ondergedrag (terugtrekgedrag) op en omgekeerd. De andere manier waarop je kunt reageren is door aan te vallen, de discussie aan te gaan of tegen te spreken. Tegengedrag roept tegengedrag op.
Wat je het beste kunt doen?
Je licht dominant opstellen. Dominante mensen weten instinctief bij wie hun gedrag werkt. Jezelf kleiner maken is zeker geen slim plan. Door zelf licht dominant te zijn, binden dominante mensen sneller in. Ze hebben het nodig om anderen neer te halen om zichzelf beter te voelen en zo hun onzekerheid te verhullen. Dus ga voor jezelf staan!
Hoe krijg je een constructief gesprek?
Luister en stel open – niet veroordelende – vragen. Blijf zakelijk en durf je eigen mening te geven.
Drie tips:
- Houd je bij de feiten en word niet emotioneel
- Zeg wat je wel en niet wil én wees duidelijk over je grenzen
- Kom snel tot de kern: dominante collega’s en opdrachtgevers houden niet van lange gesprekken
Onthoud dit: Als je zelfverzekerd bent heb je het helemaal niet nodig om dominant te zijn en om je boven een ander te plaatsen. Het ligt niet aan jou!
Hoe het daarna met mij afliep?
Ik incasseerde dat ik voor niets een plan had gemaakt en stelde aan X dat hij mijn plan niet mocht gebruiken. Ik besloot om pas een programma voor een teamdag te maken als ik een akkoord op de prijs heb. Waar deuren dichtgaan openen ze ook weer. Een paar maanden later kwam een grote opdrachtgever op mijn pad met een soortgelijke vraag en kon ik mijn plan toch uitvoeren. Het is een super leuke klus geworden.
Hulp nodig bij dominant gedrag van je collega of manager?
Maak een afspraak voor een kennismaking voor persoonlijke coaching. Ik stel je vragen die je helpen om beter om te gaan met dominant gedrag van je manager of collega en wat er mogelijk nog meer speelt. Je eerste afspraak is gratis. Je zit nergens aan vast.
Heb je gedoe op je werk? Of werkvloerfrustraties? Maak ze dan soepel bespreekbaar met de checklist uit mijn e-boek.
