Radicaal openhartig zijn. Wat is het en wat levert het je op? Oprechte betrokkenheid én directe openhartigheid gun ik iedereen. Ik leg het je uit aan de hand van een voorbeeld dat je vast herkent.
Radicaal openhartig ben je als je bloedeerlijk feedback geeft omdat je die ander en jezelf verder wil brengen. Dus dat je onverbloemd kunt zeggen hoe jij denkt dat de vork in de steel zit en je mening niet hoeft in te slikken.
Stoort het dat je collega de kantjes eraf loopt?
Stel je werkt van 8.30 tot 17.00 uur en komt elke dag keurig op tijd. Maar je collega Pieter komt met regelmaat te laat op het werk. Het erge is dat hij om exact 17.00 uur – geen minuut eerder of later – naar huis gaat. Het werk dat er dan nog ligt, moet jij afmaken. Hierdoor kun jij pas veel later weg. Dit duurt al meerdere weken.
Je ging hiermee naar je leidinggevende, maar daar had je niets aan. Het is bekend zegt hij, maar hij wil niet met Pieter in gesprek. Daar moet je het mee doen. Voor jou voelt het als oneerlijk. Wat doe je? Kim Scott, schrijfster van het boek Radical Candor, ontwikkelde dit schema. Als je er één blik op werpt, wordt het je meteen helder wat de impact is van de manier waarop je anderen met hun gedrag confronteert.
Ik werk het voorbeeld van Pieter graag even voor je uit. Gemakshalve ga ik ervanuit dat je niet in gesprek gaat met je manager, maar met Pieter. Wat zeg je?
Radicale openhartigheid
Je zegt face-to-face onder vier ogen tegen Pieter:
“Pieter je komt steeds te laat op kantoor en gaat om klokslag 17.00 uur weer naar huis. Terwijl er nog werk ligt waarvoor ik en de andere collega’s dan opdraaien. Hierdoor maken wij overuren. Het spijt me dat ik het moet zeggen, maar ik vind je gedrag oncollegiaal.” Om te vervolgen: “Ik merk dat ik me er enorm aan stoor en steeds meer afstand van je neem. Dat wil ik niet want ik werk graag met je samen. Ik hoor de anderen ook over je klagen. Ik kan me voorstellen dat dit niet fijn voor je is om te horen. Tegelijkertijd wil ik eerlijk zijn en kijken waar het aan ligt.” Met als slotvraag: “Hoe is dit voor jou Pieter, wat ik je vertel?”
Hierna onthult Pieter dat hij het thuis moeilijk heeft en dit hem volledig leegzuigt. Hij vertelt dat hij zich niet kan focussen, maar niet durfde te zeggen wat er echt met hem aan de hand is.
Je hebt een wat ongemakkelijk gesprek met Pieter, maar je loopt er niet voor weg. Je toont empathie en bent tegelijkertijd openhartig. Door je eerlijkheid en doordat je empathie toont, opent Pieter ook. Je hoort waarom hij de kantjes eraf loopt en je realiseert je dat Pieter hulp nodig heeft om zijn focus terug te krijgen.
Pieter ziet wat het effect is van zijn gedrag. Samen zoeken jullie naar oplossingen. Als je radicaal openhartig bent, ga je een gesprek in met de gedachte dat NIEMAND ‘s morgens als hij opstaat denkt ‘ik ga het eens bewust flink verkloten daar op het werk’.
Oh ja… en voor ik het vergeet: als je de aardige zinnen uit mijn voorbeeld schrabt, loop je de kans in botheid te vervallen en verlies je de ander vrijwel direct. Vliegen vangen lukt je immers beter met stroop dan met azijn.
Rampzalige empathie
Je wil de ander geen slecht gevoel geven, dus je zegt niets. Duikgedrag wat niemand verder brengt.
In het geval van Pieter denk je ‘Oh, hij is weer te laat, maar er zal vast van alles bij hem spelen waardoor hij de kantjes er vanaf loopt.’
Een paar weken later hoor je dat Pieter wordt ontslagen en vertelt hij je over de problemen die hij thuis heeft waardoor hij disfunctioneert. Je leidinggevende blijkt al een tijdje bezig geweest te zijn om een dossier op te bouwen.
Pieter kreeg de kans niet om zich bewust te worden dat hij slordig was en kon daarvan niet leren. Hij werd als niet te handhaven bestempeld en ontslagen.
Manipulatieve onoprechtheid
De vriendelijkheid, empathie missen evenals het nalaten van het stellen van professionele normen. Je zegt niets, want je wil niet zelf er op aangesproken worden. Bijvoorbeeld omdat je op een of andere manier baat hebt bij die opstelling of zo uitgeblust bent dat het je allemaal geen donder meer kan schelen. Daardoor ontstaat er geen vertrouwen en komt er ook geen verandering tot stand.
Onhebbelijke agressie
Je zegt doelbewust iets naars, maakt een grap of zet de ander te kakken. Dit is een vreselijke manier om je collega te laten weten hoe je over hem denkt en nogal destructief. Lees maar even mee:
Om Pieter te confronteren zeg je – als je zijn voetstappen hoort en hij weer te laat is – zo luid dat alle collega’s het in de kantoortuin kunnen HOREN: “Oh nee, iemand komt wéér te laat. Ik durf te wedden dat het PIETER is. HAH! PRECIES ZOALS IK DACHT! Het is weer Pieter. Luister Pieter, zorg dat je je zaakjes op orde hebt, ik ben het zat om steeds voor jou het werk af te maken omdat jij je uren niet maakt.”
Deze uitbarsting is duidelijk een vreselijke manier om Pieter te laten weten dat hij op tijd moet komen. Door de manier waarop je dit zegt, kwets je hem. Maar je hebt hem wel mooi op zijn gedrag gewezen. Tegelijkertijd is hoe jij je gedraagt niet alleen ondermijnend voor Pieter, maar voor je hele team.
Het is gewoon heel naar om met mensen te werken die je afbreken.
Zo onveilig. Je creatieve vermogens blokkeren. En ja, het is ook superlastig om nieuwe dingen te leren.
Hoe dat zit, lees je hier:
Onveilige sfeer in je team? Durven jullie je niet uit te spreken? Oorzaken en tips!
Welk van deze opties kies je?
Het lijkt heel makkelijk: openhartig feedback geven. Je collega confronteren met iets en tegelijkertijd duidelijk laten merken dat je om de ander geeft. Maar het blijkt best lastig om te doen. Wat ik vaak hoor, is dat mensen niet zeggen hoe zij werkelijk over hun collega denken omdat ze bang zijn voor conflicten of het echte gesprek uit de weg gaan uit angst niet meer aardig gevonden te worden.
Nieuw gedrag uitproberen is lastig
Mensen die bij mij aankloppen omdat ze lastige situaties met hun collega’s willen aangaan, zijn enorm gemotiveerd, maar moeten toch over een drempel als blijkt dat in gesprek gaan met hun collega de beste optie is. Dat vinden ze spannend. En laten we eerlijk zijn dat is het vaak ook.
De handleiding die ik schreef om je te helpen te zeggen wat je vindt, is enorm praktisch. Toch hebben mijn klanten, nadat ze ‘m hebben gelezen, een duwtje in de rug nodig om de stappen die erin staan te vertalen naar hun eigen situatie en écht in de praktijk te brengen.
Nieuwe vaardigheden leer je alleen als je GAAT OEFENEN!
Niet alleen lezen dus. Anders blijft mijn handleiding een papieren tijger. Dat is echt zonde 😉
Als jij niets zegt, ben je ook verantwoordelijk
Realiseer je dat de meeste mensen met de beste intenties hun werk doen. Als de ander je niet vertelt dat hij zich aan je ergert, weet jij van niets. Ik zeg steevast tegen mijn klanten: als jij je mond houdt over wat je stoort, ben JIJ er ook verantwoordelijk voor dat wat er speelt, blijft voorduren.
Je ontneemt je collega de kans:
- erover na te denken
- erop te reflecteren
- zijn of haar kant van het verhaal te vertellen de fout te herstellen
Als je niet in de gaten hebt wat je verkeerd doet, dan lukt het je ook niet om je fout te herstellen.
Ook al is feedback lastig om te horen, het brengt je zeker verder
Een kritisch geluid moet je laten horen, ook al is dat lastig voor je. Ik weet uit eigen ervaring dat het niet fijn is om door anderen op je gedrag gewezen te worden. Het bracht me echter wél verder. Dat zie ik ook gebeuren bij de mensen die ik coach.
Managers worden er niet leuker van als je hen naar de mond praat
Ik pleit er óók voor om feedback aan je manager niet uit de weg te gaan. Waarom dit belangrijk is, zie je als je héél héél ver doordenkt en kijkt naar wat er nu in Oekraïne gebeurt. Het is gruwelijk en angstaanjagend. Poetin krijgt geen feedback en vindt dat hij alles kan maken.
Wat jouw manager op het werk doet, staat in geen vergelijk met wat Poetin doet. Maar toch kennen we allemaal mensen die zich misdragen of de grens van het acceptabele verder en verder oprekken. Ik zie dit vooral misgaan op afdelingen waar managers alleen maar jaknikkers om zich heen verzamelen.
Omringd worden door volgelingen en gelijkgestemden, die je vleien, instemmen met jouw ideeën of hun mond houden, is gevaarlijk. Hierdoor verandert de manier waarop je denkt, ga je je anders voelen en gedragen.
Uit onderzoek van sociaal psychologen blijkt dat je inlevingsvermogen kleiner wordt en je vooral bezig bent met je eigen belangen. Ook word je van een leven zonder feedback moreel gemakkelijker voor jezelf en strenger voor anderen.
Mijn oproep aan jou
Laat ongewenst gedrag van je collega of manager geen gif worden. In Nederland ben je gelukkig vrij om te zeggen wat je vindt. Je mag kritiek hebben op anderen en gaan staan voor wat voor jou belangrijk is. Durf kritisch te zijn en durf anderen een spiegel voor te houden.
Lees hier hoe je feedback aan je manager geeft, ook al ben je bang om ontslagen te worden
Download anders de checklist uit dit e-boek. Hiermee lukt het je zeker om je frustraties te bespreken. Zonder dat je er de bibbers van krijgt. Ik weet uit eigen ervaring dat als je de stappen volgt, je conflicten oplost én voorkomt.
Nog een laatste tip: spaar kritiek niet op!
Feedback landt het beste als je het direct, in het moment, geeft. Dan heeft wat je zegt het meeste impact. Spaar niet alles op. Zolang jij op een warme en hartelijke manier zegt wat je denkt, kan het niet misgaan.
Mocht je collega of manager dan toch uit zijn dak gaat, krab jezelf dan eens achter de oren. Want dan moet je jezelf de vraag stellen of je daar nog wel wil werken. Maar dat is weer iets voor een ander blog.
Durf jij het?
Het boek van Kim Scott is gericht aan managers. Ik denk dat oprechte betrokkenheid én directe openhartigheid niet alleen voorbehouden is aan leidinggevenden. Ik gun het iedereen.
Ik daag je uit om ermee te gaan oefenen. Laat je me weten hoe het is gegaan?
En als het niet lukt, ben je van harte welkom een keer te komen kennismaken. Realiseer je dan wel dat ik behoorlijk direct ben om je met een warm hart echt verder te helpen. Radicaal openhartig dus. Daar moet je tegen kunnen ;-))
Ik help jou!
Het boek is een must read!
Of je nu een werknemer, manager, bestuurder of gewoon geïnteresseerd bent in het verbeteren van de werkomgeving, dit boek biedt waardevolle inzichten en toepasselijke lessen voor een breed publiek.
- Je vindt herkenning en begrip. Mijn openhartige relaas biedt een kijkje achter de schermen van wat mij overkwam - hoe ik gepest en geïntimideerd werd - waardoor je je gesteund voelt.
- Ik inspireer je hoe je stand kunt houden in een uitdagende en onveilige werkomgeving en toch weerbaar blijft.
- Ik ben gespecialiseerd in hoe organisaties kunnen zorgen voor meer psychologische veiligheid. Dit boek is niet daarom relevant voor organisaties die hun werkcultuur willen verbeteren.
- Het boek schetst een levendig beeld van hoe het is om een giftige werkcultuur te werken en hoe het is als je met kantoorpolitiek te maken hebt.
- Aan het einde van elk hoofdstuk geef ik tips aan managers en aan jou als jij slachtoffer bent van ongewent gedrag op het werk. De tips zijn wetenschappelijk onderbouwd. Het boek biedt niet alleen persoonlijke ervaringen, maar ook praktische inzichten op basis van wetenschappelijke benaderingen.
