Seksuele intimidatie op je werk is seksueel getint gedrag van je collega of je manager dat je niet wil en ongewenst vindt. Bijvoorbeeld: een seksueel getinte opmerkingen, seksuele gebaren of dat iemand je zomaar aanraakt.
Kom vooral voor jezelf op als je hiermee te maken hebt. Dat hoeft echt niet in het moment zelf te zijn. Veroordeel jezelf ook niet als je bevriest. In dit blog leg ik je uit dat dit een volkomen normale biologische reactie is. Je kunt er altijd op terugkomen en zeggen dat je dit niet wil. Zo help je jezelf en voorkom je dat het steeds erger wordt.
Seksuele intimidatie overkwam mij ook…
Ineens voelde ik zijn hand in mijn nek. Hij aaide met zijn vingers door mijn haar. De hand was van de man die net met zijn Porsche naar het terras was komen aanrijden. Ik was daar aan het naborrelen na een netwerkmiddag. Het was een mooie vrijdag na de eerste lockdown.
Ik schat hem een jaar of zeventig. Hij had me eerder die dag tijdens de lunch aan zitten staren en was daarna met me in gesprek gegaan. Hij vertelde dat zijn vrouw zit in raden van bestuur van grote bedrijven zit. Hij zou me onder haar aandacht brengen want zij had vast grote opdrachten voor me. En nu zat hij naast me op het terras en lag zijn hand in mijn nek.
Ik verstijfde. Liet nog net niet het wijntje uit mijn handen vallen.
Wat gebeurde er?
Het voelde alsof ik niet meer kon bewegen. En niet meer kon praten. Ik staarde hem aan. Toen voelde ik dat hij zijn hand weghaalde. Net iets te laat.
Eenmaal thuis vertelde ik meteen aan mijn man wat er was gebeurd.
Hij: “Je hebt zijn hand toch wel weggeslagen?”
Ik: “Ja, at heb ik gedaan.”
Maar ik loog.
Ik had NIETS gedaan. Daar baalde ik nog het meeste van. Ik schaamde me omdat ik hem zomaar aan me had laten zitten. Een dag later biechtte ik dit met het schaamrood op mijn kaken aan mijn man op. Ik legde hem uit hoe het komt dat je bevriest. De biologische verklaring leg ik je verderop in dit blog uit…,
Wat als een collega of manager dit doet?
In mijn geval kende ik de man helemaal niet. Ik was met een bevriende ondernemer mee naar zijn netwerkclub. Maar als dit gebeurt in de dagelijkse omgeving van je werk, door iemand die je kent – en waarschijnlijk je meerdere is – dat maakt het nog ingrijpender.
Raakt iemand je arm aan, of je schouder, dan kun je dat nog kameraadschappelijk opvatten. Wat mij betreft een grijs gebied. Maar iemand die zomaar een hand in je nek legt en aan je haren zit? Dat is echt privéterrein. Ongewenst. Laakbaar. Ongepast. Way out of line.
Het valt in de categorie fysieke en seksuele intimidatie
Lees maar even mee wat daaronder valt:
- Maken van seksueel getinte opmerkingen, of sms’jes of briefjes met die strekking
- Intieme vragen stellen over je privéleven
- Langdurig aanstaren
- Seksueel getinte afbeeldingen tonen of gebaren maken
- Je vastpakken, een arm om je schouder leggen of knijpen
Als dat op je werk gebeurt, is dat heel naar en ingrijpend.
Als extern vertrouwenspersoon heeft nog niemand hiervoor bij mij aangeklopt. Mijn vermoeden? Heel veel vrouwen houden hun mond.
Sowieso blijkt uit onderzoek dat in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is uitgevoerd dat bijna een derde van de gevallen van seksuele intimidatie niet wordt gemeld. Als oorzaken worden genoemd: schaamte, privacy gevoeligheid, de schuldvraag en onbegrip.
Het verhaal van Monique
Monique (nee, zo heet ze niet) klopte bij me aan voor loopbaancoaching. Ze was haar baan kwijtgeraakt nadat ze een klacht had ingediend over het gedrag van haar manager. Dat had de verhoudingen op scherp gezet.
Haar stem trilt als ze bij mij haar verhaal doet. Ze schaamt zich en twijfelt of het haar eigen fout was. Haar baas had het subtiel aangepakt. “Als ik ergens stond, ging hij opeens achter me staan en legde dan heel nonchalant zijn hand op mijn schouder. Het werd steeds erger doordat hij er seksueel getinte grapjes bij ging maken.” Ze was met hem in gesprek gegaan. Zijn antwoord was: “Waar maak je je druk over. Kun je dit niet eens hebben?”
Het gevolg was dat ze last had van hoofdpijn en slecht sliep. Ze was moe en liep rond als een zombie. Ze had haar man niet durven vertellen wat er was gebeurd uit angst voor zijn reactie. Totdat ze niet anders kon en het eruit gooide. Haar man was begripvol en had haar zover gekregen om met P&O in gesprek te gaan.
Helaas was dat niet goed gelopen, ze stond op straat
“Heb ik voldoende gedaan om het te stoppen?”, vroeg ze me vertwijfeld. Ik vertelde haar dat ze vooral zichzelf niet de schuld moest geven. Ik vertelde haar over wetenschappelijke experimenten naar stressreacties bij vogels. Ze worden gevangen en krijgen een bandje om hun poot. Eenmaal weer op de grond blijven ze vaak een paar minuten stil zitten voordat ze wegvliegen. Bevroren.
Bij een onverwachte aanval reageer je net als een vogel, alsof je vleugels zijn afgenomen
Dood spelen is een overlevingstactiek. In plaats van oplossingen bedenken, sturen je hersenen signalen naar je lichaam. Het is een normale reactie op stress en gevaar. Het enige waar jij toe in staat bent, is er gehoor aan geven. Tegen een verdedigingsmechanisme dat miljoenen jaren oud is, valt niet op te boksen. Probeer maar eens niet te knipperen als iemand iets in je gezicht gooit.
Uit onderzoek blijkt dat 70 procent van de slachtoffers van seksuele intimidatie verstijft
Stopt het niet?
Kaart het aan bij je manager of als hij de aanstichter is, bij zijn leidinggevende.
Elke werkgever moet een protocol met maatregelen hebben klaarliggen om dit soort situaties tegen te gaan. Dus vraag aan je manager wat hij gaat doen om je te helpen!
Ik raad je aan:
1. Een logboek bij te houden
Hierin leg je alles wat je overkomt vast. Schrijf op wanneer het gebeurde, wat er gebeurde, wie erbij waren, of je het aan je leidinggevende hebt verteld, en wat hij ermee deed. Dit dossier zorgt ervoor dat je sterker staat.
2. Naar een vertrouwenspersoon te gaan
Zo kun je je verhaal kwijt en voel je je gehoord. Deze professional kan je helpen om wat je is overkomen te ontrafelen. Hij weet welke vervolgstappen je kunt zetten en hoe je een klacht indient. Samen breng je in kaart wat je mogelijkheden zijn. Als je dat wil, gaat hij mee en ondersteunt hij je als je een moeilijk gesprek moet voeren.
Zo liep het met mijn hand-in-nekverhaal af
Nadat de Porsche-man zijn hand had weggehaald, zat ik beduusd naast hem en ging ik snel naar huis. Later probeerde ik met de oude baas in contact te komen om hem te vertellen dat ik zijn gedrag onacceptabel vond. Ik belde degene die me had geïntroduceerd. Hij vond het vooral heel vervelend dat ik hem hierover benaderde. Happig om zijn telefoonnummer te geven, was hij ook niet. Het werd een erg ongemakkelijk gesprek. Je begrijpt dat ons contact daardoor nu in de koelkast staat. Mannen…
Ik heb eruit geleerd dat ik hoop dat ik een – eventuele, onverhoopte – volgende keer dat een man ongevraagd zijn hand in mijn nek legt, ik niet verstijf en direct de hand wegduw.
Aan mijn lijf geen polonaise!
Denk je dat dit in jouw organisatie niet gebeurt?
Word wakker zeg. Het komt overal voor. In meer of minder mate. Zorg dat de drempel laag is om het te bespreken. Op grond van de wet ben je verplicht om beleid te maken om (seksuele) intimidatie te voorkomen, dan wel te beperken.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag leek vroeger normaal te zijn, dankzij dappere vrouwen is het uit de taboesfeer gekomen. Laten we dat zo houden.
Zoals oud-deelneemster van The Voice Kirsten Berkx zegt: “Laten we erover in gesprek blijven gaan. Niet voor sensatie, maar voor verandering.”
Hoe kan ik je organisatie helpen?
Je kunt me aanstellen als extern vertrouwenspersoon. Ik help je mensen die met ongewenst gedrag of (seksuele) intimidatie te maken hebben. Ze krijgen een luisterend oor en advies hoe ze met de nare situatie om kunnen gaan.
Heb je zelf hulp nodig?
Ik help je met persoonlijke coaching. Je bent van harte welkom voor een kennismakingsgsprek. Ik stel je vragen die je helpen om beter om te gaan met wat er bij je speelt. Je eerste afspraak is gratis. Je zit nergens aan vast.
Hebben we al een connectie op LinkedIn? Ik inspireer je ook daar met tips om gelukkiger op je werk te worden.
Heb je gedoe op je werk? Of werkvloerfrustraties? Maak ze dan soepel bespreekbaar met de checklist uit mijn e-boek.
Je las een blog van moi – Hanneke Zumker
• Hanneke wie?
• Klantervaringen
Fijne werkweek!
Bronnen:
De biologie van bevriezen
Boek: Verlamd van angst door Agnes van Minnen
