Zelensky: van HELD naar godje?
Volodymyr Zelensky, de man die ooit de wereld inpakte met zijn moedige verzet tegen Rusland, lijkt langzaam te veranderen. Wat begon als een inspirerend leiderschap, lijkt nu steeds vaker te kantelen naar iets anders. Critici noemen hem autoritair, zijn stijl roept steeds meer vragen op. Volgens de berichten duldt hij steeds minder tegenspraak, botst hij met zijn eigen legertop en beperkt hij de persvrijheid.
Hoe is het mogelijk dat zelfs een leider van een land in oorlog die bijna unanieme steun had zichzelf dreigt te verliezen?
Het begint altijd met de beste intenties. Een leider neemt in een moeilijke tijd beslissingen, wordt bewonderd en neemt mensen aan die ‘lekker’ voelen en bij hem passen. Eenmaal omringd door mensen die de wereld net zo zien als hij, verdwijnt tegenspraak en worden kritische stemmen verdacht gemaakt. Uiteindelijk hoort de leider alleen zijn eigen echo nog. Dit is ook het moment waarop blinde vlekken dodelijk worden.
Zonder kritische stemmen worden fouten niet gezien. Sterker nog: de leider begint te denken dat hij onfeilbaar is. Niemand durft te zeggen dat het niet zo is. Zelensky, de man die ooit de belichaming was van hoop en weerstand, lijkt steeds meer macht naar zich toe te trekken.
Volgens berichten botst hij met Valeri Zaloezjny, zijn belangrijkste generaal en overweegt hij hem zelfs te vervangen. Zijn belofte om democratische waarden te verdedigen lijkt te vervagen: journalisten klagen over beperkingen en de oppositie spreekt van een groeiend autoritair klimaat. Zelfs de burgemeester van Kyiv, Vitali Klitsjko, noemt hem autoritair. Dit soort kritiek, afkomstig van prominente bondgenoten, werpt een schaduw over zijn leiderschap. Toen Zelensky begon, was het ondenkbaar dat hij het pad naar alleenheerschappij zou inslaan. Maar macht legt de fundamenten voor autoritaire controle.
Zonder kritiek wordt elke leider blind. Zelensky lijkt zich op een kruispunt te bevinden. Verandert hij langzaam in een Poetin, die alleen ja-knikkers duldt en zich afsluit van andere perspectieven? Het antwoord ligt niet alleen bij Zelensky zelf, maar ook bij de mensen om hem heen. Durven zij hem te vertellen wat hij fout doet? En belangrijker: luistert hij?
Ja, ik snap dat je je wil omringen met mensen die net zo denken als jij en jou als held zien. Dat voelt comfortabeler dan naar kritiek luisteren. Maar niets is zo dom, want juist kritische stemmen wijzen je op wat je niet wil horen, maar wel moet weten. Anders zijn de gevolgen niet te overzien. Slechte beslissingen, stilstand en verlies van vertrouwen.
Zelensky is geen Poetin. Maar de weg naar autoritair leiderschap begint vaak niet met slechte intenties, maar met een gebrek aan tegenspraak. De beste leiders omarmen kritiek, hoe pijnlijk ook. Want zo blijven ze verbonden met de realiteit.
De vraag is: heeft Zelensky dat lef nog? Of hoort hij alleen nog zijn eigen echo?
Hoe weet je dat je met een manager met een godcomplex te maken hebt?
Het zijn die types die je duidelijk maken dat ze boven de stervelingen uitstijgen. Met hen vergaderen voelt als een scène uit een mythisch epos, compleet met donderende monologen en een groot gebrek aan realiteit. Laten we eerlijk zijn: samenwerken met een manager die zichzelf als de zon van het universum ziet, is niet bepaald ontspannend.
De symptomen van Zeus:
1. Onfeilbaar gedrag: dit is het type dat nooit fouten maakt. Of beter gezegd, nooit fouten toegeeft. Want het probleem ligt natuurlijk altijd bij jou of bij ‘de omstandigheden’.
2. Microbeheer: alles, maar dan ook echt alles, moet door hun handen gaan, zelfs eenvoudige klusjes.
3. Gebrek aan empathie: “Voel je je overweldigd? Oh, daar gaan we niks mee doen.”
4. Tegenspraak staat niet op de kaart: kritiek wordt behandeld alsof het radioactief afval is. Niet aanraken, gewoon begraven.
5. Overdreven zelfvertrouwen: ze nemen beslissingen alsof ze een glazen bol hebben.
6. False vergelijkingen met anderen: ze vertellen je precies hoe briljant zij zijn (en impliciet: hoe jij dat niet bent). Werken met zo’n ‘god’ heeft gevolgen. Serieus.
Dit is wat je kunt verwachten als managers dictators zijn:
- Creativiteit sterft een stille dood: waarom zou je ideeën delen als niemand ze serieus neemt?
- Stresslevels gaan door het dak: als je continu onder druk wordt gezet en nooit iets goed genoeg is, voel je je al moe als je maandagochtend je inbox opent.
- Talent neemt de pleitvaart: medewerkers die écht waardevol zijn, rennen gillend naar de concurrent.
- De sfeer is giftig: iedereen loopt op eieren, want zelfs een verkeerd geplaatste komma kan explosief blijken.
En nu? Hoe overleef je dit Griekse drama?
Voordat je besluit dat monnik worden in een afgelegen klooster misschien een beter carrièrepad is hier 5 strategieën om met managers die geen tegenspraak dulden om te gaan:
1. Stel grenzen: Nee zeggen is niet verboden. Zeg het met een glimlach en houd het zakelijk. “Dit is wat haalbaar is” doet wonderen.
2. Communiceer als een ninja: Houd het bij feiten en vermijd emoties. Denk: “Dit is wat de data zeggen” in plaats van “Dit voelt niet fijn”.
3. Bouw je eigen Olympus: Zoek collega’s die je steunen, zodat je niet in je eentje strijdt tegen de bliksem.
4. Zorg voor jezelf: Geef jezelf de liefde en waardering die je verdient door je grenzen te bewaken en jezelf niet te verliezen in de chaos van andermans ego.
5. Realiseer je: dit is tijdelijk: Alles in het leven verandert – zelfs managers met een godcomplex. Ze gaan met pensioen, wisselen van baan of ontdekken toch hun menselijkheid (komen ze bij mij dan help ik ze een handje 😉).
Ik werk en werkte met dit soort managers. Ik heb meerdere bliksemschichten weten te ontwijken.
Wat ik heb geleerd?
Je hoeft niet te buigen voor iemand die zichzelf als Olympus-materiaal ziet. Geef tegenspraak waar dat nodig is en behoud je waardigheid. En ja, als jij op een plek zit waar de lucht te giftig wordt, mag je ook zeggen: time to go.
Want, laten we eerlijk zijn: je bent geen sterveling in een drama – je bent de hoofdrolspeler in je eigen verhaal. Niemand verdient het om met het lood in de schoenen naar het werk te gaan!
Misschien denk je: ik stel me aan of dit hoort er nu eenmaal bij. Maar dat is niet waar. Niemand verdient het om zich uitgeput, klein of onbelangrijk te voelen op het werk. Zeker niet door het gedrag van iemand met een te groot ego of een gebrek aan empathie.
👉 Jij bent degene die bepaalt waar de grens ligt. Het is jouw recht om een veilige, respectvolle werkomgeving te hebben waar jij je goed voelt en kunt groeien. Onder aan de streep gaat het erom dat jij je prettig voelt op je werk.
🎙️ In aflevering #11 van Op Eigen Kracht Meer Werkgeluk:
✔️ Waarom je soms niet direct kunt reageren (je brein speelt een rol).
✔️ Hoe je ontdekt waar jouw grenzen liggen.
✔️ Tips om ongewenst gedrag bespreekbaar te maken en op te lossen.
✔️ Hoe je het ongemak trotseert bij het aankaarten van moeilijke onderwerpen.
✔️ Waarom managers beter worden door een rotte appel uit het team te halen. In deze aflevering ontdek je hoe dat zit en waarom het belangrijk is om ongepast gedrag niet te accepteren, maar aan te pakken.
🎧 Bonus: podcastmaker Ilithya De Bruin deelt haar ervaringen uit de muziekwereld. Wat was haar sterkste motivatie om ongewenst gedrag aan te kaarten? En hoe ging ze daarmee om?
👉 Stop met zeggen “het hoort erbij” of “ik stel me aan.”
>>> Luister podcast #11 via deze link.
En vergeet de complimenten niet ;-).
Ook een compliment werkt als een spiegel. Het laat zien wat je goed doet en motiveert om door te gaan.
Het topic van aflevering #10 van de 🎙️ podcast Op Eigen Kracht Meer Werkgeluk draait precies daarom: complimenten. Ilithya had ik niet vertelt waar de aflevering dit keer over zou gaan. Ik startte de uitzending met een voor haar onverwacht compliment. Als je wil weten hoe zij daarop reageerde zou ik vooral gaan luisteren.
Wat je verder gaat horen in deze aflevering:
✔️ Wat een compliment écht krachtig maakt.
✔️ Waarom oprechtheid het verschil maakt.
✔️ Wat het jou en je collega oplevert.
>>> Luister podcast #10 via deze link.
Heb jij moeite met het gedrag van je collega of manager en wil je manieren om hun gedrag positief te draaien?
De adviezen in mijn boek 'Gepest op het werk' bieden oplossingen!
Je las een blog van moi – Hanneke Zumker (leiderschapscoach)
• Hanneke wie?
• Klantervaringen
Fijne werkweek!
