Als je te kritisch naar jezelf bent en vindt dat wat je doet nooit goed genoeg is, haal je jezelf onnodig naar beneden. Als je dan ook nog eens vergeet stil te staan bij wat je wel goed is gelukt, heb je de poppen helemaal aan het dansen.
Die combinatie is zeer slecht voor je zelfvertrouwen.
Jezelf bekritiseren is als steeds een haar uit je hoofd trekken en je afvragen waarom dit je pijn doet. De tips uit dit blog helpen je om te stoppen met zelfkritiek en meer begripvol naar jezelf te zijn als je je tekort voelt schieten of zorgen hebt.
Hoe je zelfkritiek ombuigt in zelfcompassie
Alweer is Friso de keuken uit geslopen. Ik vind hem zittend in mijn coachkamer. Onderuitgezakt achter zijn iPad is hij stiekem aan het Netflixen. Als ik binnenkom, kijkt hij op.
“Mam ik WIL niet meer leren.”
Ik voel het stoom uit mijn oren komen. Dit is vandaag al de zesde keer dat hij er tussenuit piept.
“Ik ben je hélémaal ZÁT“, hoor ik mezelf met een bitse luide stem zeggen. “Geen wonder dat je allemaal onvoldoendes staat!”
“Ik ben KLAAR met jou.”
Tegelijkertijd baal ik van mezelf. Het liefste ben ik die begripvolle moeder die NIET uit haar slof schiet.
Niet echt coachwaardig ook.
Tegelijkertijd ben ik ook maar een mens.
Vier kinderen thuis aan hun schoolwerk houden. En dan zelf ook nog tussendoor werken. Het vraagt behoorlijk wat van mij. Friso is intussen weer naar de keukentafel gelopen. Mokkend met zijn schouders omlaag.
Ik weet dat ik hem met mijn aanpak niet motiveer. Dat lukt wel door hem met compassie te benaderen. En dat ook richting mezelf te doen. Maar even terug naar wat er met je gebeurt als je kritiek krijgt of jezelf bekritiseert. Het geeft je gevoelens van onveiligheid. Het is funest voor het vertrouwen dat je in jezelf hebt.
Je lichaam reageert erop.
Het activeert je gevaarsysteem, de aanmaak van adrenaline en cortisol. Je bloedsomloop en hartslag verhogen, je pupillen verwijden. Alles in je lijf is klaar om zo snel en alert mogelijk te reageren.
Je stelt jezelf veilig als reactie op een mogelijke bedreiging. Dat was vroeger in de prehistorie handig als er een leeuw voor je neus stond, maar nu vandaag is er geen levensgevaar.
Je raakt hooguit geïrriteerd van je kind, je partner of de slechte netwerkverbinding.
Spanning voel je in je lijf.
Herken je dat je lichaam elektrisch geladen voelt als je kritiek krijgt of je onder druk staat?
Te veel kritiek put je uit. Je belastbaarheid wordt kleiner en kleiner.
Dat gebeurt ook als jij jezelf bekritiseert of je je steeds zorgen maakt. Mensen die zichzelf steeds bekritiseren, hebben vaak weinig zelfvertrouwen. De sleutel is om jezelf te gaan waarderen om wie je bent en wat je presteert. Maar dan ook echt.
Het zijn rare tijden.
Bedrijven vallen om door gebrek aan opdrachten en inkomsten.
Misschien ben je bang voor je baan? Hoe moet dat dan met de hypotheek? En de studie van je kinderen?
Mensen zijn ziek of worden ziek.
Ben je bang dat jij of je familie ziek wordt? Straks komen ze in het ziekenhuis te liggen. Zullen ze het dan halen?
Zorgen over een morgen die misschien helemaal niet komen gaat
Hoe ga je hiermee om? Je verzoenen met wat je in het nu ervaart, is je beste optie.
Sommigen noemen dat mindfulness.
Ik vind het vooral een slimme mindset.
Want ontsnappen aan wat er NU is, gaat je NIET lukken.
Wat als je tegen jezelf zegt…
Dit is iets waar ik het moeilijk mee heb. En jezelf de vraag stelt: hoe kan ik mezelf in deze coronatijd het beste troosten en het beste voor mezelf zorgen?
Zelfcompassie is jouw sleutelwoord.
Het betekent dat je warm en begripvol voor jezelf bent als je lijdt, je je tekort voelt schieten of als je zorgen hebt.
In plaats van je gevoelens te negeren of jezelf onder te dompelen in (zelf)kritiek.
Wie heeft er ooit gezegd dat het leven perfect moet zijn?
Ik geloof niet in de maakbaarheid van het leven. Nooit gedaan ook. Soms is het leven gewoon KUT.
Falen en onvolmaaktheid zijn onderdeel van het menszijn
Dingen gaan niet altijd zoals je zou willen. Je komt frustratie tegen, verlies, tegenslagen…
Zelfcompassie valt te leren.
Je kunt je laten overvallen door paniek en zorgen. Maar wat als je de verantwoordelijkheid neemt en erkent dat je onder zware spanning staat?
Je je richt op wat écht belangrijk voor je is?
Bedenk wat je kan troosten.
Zeg tegen jezelf dat je deze tijd moeilijk vindt en dat je dat helemaal oké vindt. Kijk eens wat het doet met je zelfvertrouwen.
Erken dat het een moment van lijden is. Weet dat je niet alleen bent en dat andere mensen zich ook zo voelen.
Als je je zorgen benoemt, pak je de controle weer terug. Je kalmeert je brein.
Andere manieren om zelfvertrouwen te krijgen
De manier hoe je pijlsnel zelfvertrouwen opbouwt, lees je in dit blog:
Hoe krijg je meer zakelijk zelfvertrouwen?
Wat ook helpt om je beter over jezelf te voelen, is om goed voor je lichaam te zorgen, jezelf fijne dingen te gunnen, tot rust te komen en liefdevol met je emoties te accepteren.
Zorg goed voor je lichaam.
Neem een bad, maak een lekkere gezonde smoothie of kook die heerlijke maaltijd uit je kookboek.
Zonder reistijd heb je tijd.
Gebruik die tijd dan óók.
Gun jezelf fijne dingen.
Ga wandelen zolang we nog naar buiten mogen. Maak contact met de natuur. Kijk naar de vogels en geniet van de stilte nu er minder auto’s rijden.
Lees dat boek dat je al zo lang op je nachtkastje hebt liggen. Luister naar mooie muziek en geniet ervan.
Kom tot rust.
Met zelfcompassie activeer je je eigen zorgsysteem. Je verlaagt het cortisolgehalte in je brein en verhoogt je oxytocinegehalte. Dat zorgt ervoor dat je je vrij en veilig voelt.
Dat doe je niet alleen door fijne dingen te ondernemen.
Jezelf liefdevol aanraken, werkt ook geruststellend op momenten dat je pijn of gemis voelt. Gewoon door je beide handen over je hart te leggen. Of jezelf met je armen letterlijk te omarmen. Net zoals je bij je kind, partner of vriend doet.
Dit is geen zweeftaal, maar gewoon wetenschappelijk bewezen.
Laat aan jezelf zien dat je met jezelf begaan bent.
Vriendelijk zijn voor je lichaam is ook op de bank gaan zitten met die kruik onder je voeten of op je buik. Je kunt ook op zachte toon aardige dingen tegen jezelf zeggen. Bijvoorbeeld: ‘Ik geef om jou’.
Wat doe je met al die emoties?
Verdriet, boosheid of vertwijfeling gaan het snelste weg als je ze toelaat. Verstop je emoties niet. Dat klinkt raar, maar het is echt zo. Als je ertegen blijft vechten, houden ze juist langer aan.
Pas als je accepteert wat is, ontstaat er ruimte voor verandering en groei. Het is bewezen dat zelfcompassie zorgt dat je zelfvertrouwen groter wordt.
Zorg ook een beetje voor elkaar!
Compassie voor jezelf is niet echt anders dan compassie voor anderen.
Reageer ook met je volle hart op het leed van iemand uit je omgeving.
Je collega die gedwongen is alleen thuis mét de kinderen te blijven? Of je vrijgezelle collega.
Werk is een sociaal gebeuren. Het valt niet mee de hele dag niemand te zien.
Voel de warmte, zorgzaamheid en de behoefte om je collega die in een isolement zit op een of andere manier te helpen of te steunen.
Verbinden, aandacht en écht contact kan ook zonder jouw fysieke aanwezigheid.
FaceTime en Zoom
Stuur een ballon, kaart of bloemetje
Of nog beter…
… Pak de telefoon!
Bied een luisterend oor!
Dan kan je collega zijn of haar verhaal bij jou kwijt.
En ik?
Bloggen helpt me om bij mezelf te komen ;)). Ik vergaf mezelf mijn boze reactie en gooide het met Friso over een andere boeg.
Voor een jongen van veertien is het behoorlijk heftig om de hele dag thuis te zijn…
Ik vertelde hem dat ik dat best begrijp.
Gaf hem een dikke knuffel.
Samen keken we hoe we de dag zo kunnen indelen dat het voor hem meer draagbaar wordt.
Dat motiveert hem…
… hij is weer aan het leren gegaan.
(Zelf)compassie helpt je niet alleen nu, maar ook als de coronacrisis voorbij is.
Meer zelfvertrouwen krijg je door de tips uit dit blog toe te passen. Beloof je dat je er minstens een kiest die echt gaat doen? En de liefde, het échte contact met jezelf en je naasten? Daar ga je toch voor? Ik in ieder geval wel. Leef mensen.
Leef!
Hoe kan ik je helpen?
Wil jij uit je beter met zelfkritiek om leren gaan? Kijk eens bij persoonlijke coaching of maak dan een afspraak voor een kennismakingsgesprek.
Samen kijken we welke gedachten en gedragingen de kop op steken. Die buigen we om. In ieder geval hoop ik dat je handvatten hebt om van jezelf bekritiseren naar zelfvertrouwen te gaan.
