Een schouderklop als compliment levert in 2023 bij sommige bedrijven vragen of heftige discussies op over wat nu wel en niet kan. Laat ik vooropstellen dat ik #MeToo toejuich vanwege het oorspronkelijke doel, namelijk het aan de kaakstellen van structureel (seksueel) overschrijdend gedrag en machtsmisbruik.
Maar mag ik dan helemaal niets meer?
“Een van mijn vrouwelijke medewerkers had een prachtige deal binnengehaald waarop ik haar een compliment gaf en een schouderklop. Een dag later stond ze in mijn kantoor aan het bureau. Op een heel strenge toon vertelde ze me dat aanrakingen niet meer van deze tijd zijn. Ik voelde me behoorlijk de les gelezen. Zo naar. Ik bedoelde er helemaal niets mee!”
Hij kijkt me vertwijfeld aan: “Mag ik dan niets meer?”
Ik vind het erg goed dat we het door #metoo met elkaar hebben over wat wel en niet kan. Want ook ik heb op de werkvloer weleens seksueel getinte opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd gekregen. Die liet ik destijds mijn rug afglijden.
Maar prettig vond ik ze niet.
Dus nee, ik bagatelliseer niets
Dat steeds meer vrouwen hun mond over seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer opendoen, juich ik toe. De media leggen bloot dat meer mensen dan je denkt te maken hebben (gehad) met grensoverschrijdend gedrag.
Als jij één van hen bent, laat het je steunen in het gevoel dat je niet de enige bent. En laat de verhalen die je leest en hoort een aanmoediging voor je zijn om wél naar buiten te treden. Ik snap ook dat je hier twee keer over nadenkt als degene om wie het gaat je leidinggevende is. Maar ongewenst gedrag hoef je echt niet op je te laten zitten.
Zwijgen lost niets op
Daar ben je het toch mee eens?
Want ongewenste omgangsvormen zijn zwáár tegen je principes. Je hebt er last van en vindt het onvoorstelbaar als hij (of zij) het niet doorheeft, en onuitstaanbaar als hij het bewust doet. Zo ga je niet met elkaar om. Wil je weten hoe je zo’n gesprek voert? Ik heb een handige handleiding voor je gemaakt. Ik zou ‘m vooral downloaden.
Wat ik ook hoop is dat #metoo een appèl aan je werkgever is om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Maar laten we de boel wel in perspectief houden. Iedereen snapt dat billenknijpen not done is.
Als je een 36-jarige man bent, kun je – ongeacht je bedoelingen – een 19-jarige stagiaire beter niet omhelzen. Toch vind ik het doorgeslagen als je bij alles in de kramp schiet.
Dus waar ligt de grens?
Over dat schouderklopje heb ik een korte belronde gedaan. Dit kwam eruit. Een lichte tik op de schouder, een snel schouderklopje van minder dan vijf seconden is meestal oké. Maar raak zeker geen enkel ander deel van het lichaam van je collega aan.
Persoonlijk vind ik een schouderklop op het werk wél kunnen. Voor mij voelt zoiets als een compliment.
Oké dan zijn we er toch? Eh nee…
Het gaat bij grensoverschrijdend gedrag niet om wat ik (of jij) vind, maar dat je rekening houdt met wat de ander vindt dat mag en kan. Daar zit nu juist de crux en vind je een zee aan interpretaties. Gedragsregels zijn niet voor iedereen meer even duidelijk. En het is ook best lastig als je nu opeens rekening met anderen moet gaan houden als je dat niet gewend bent.
We gaan te vaak, te makkelijk en ook onbewust over grenzen van anderen heen.
Of je iemand op het werk nog mag aanraken, is subjectief. Biologisch gezien hebben wij als zoogdieren behoefte aan aanraking. In welke mate is voor iedereen verschillend. Je kunt niet vanuit je eigen behoefte ervan uitgaan dat aanrakingen normaal zijn. Sommige mensen hebben een hogere behoefte aan aanraking en anderen willen helemaal niet aangeraakt worden.
Wees daarom áltijd terughoudend met die aanrakingen
Er zijn mensen die er namelijk niet op zitten te wachten. Doe het dus pas als je de collega goed kent en weet dat hij het op prijs stelt. En als je twijfelt: wees dan voorzichtig.
Je kunt bijvoorbeeld zeggen:
“Ik zou je graag een schouderklop of knuffel geven, maar ik weet niet of jij dat wel wil.’’
Zo geef je de ander de ruimte om “nee” te zeggen.
Nog een extra tips voor managers die dit lezen
Wees je bewust van de macht die je hebt. Als je een leidinggevende bent, raad ik je af om je medewerkers aan te raken. Jij kunt beslissen over hun lot. Als een ander macht heeft, durven mensen vaak minder te zeggen. In die zin is het als slachtoffer erg moeilijk en erg moedig om naar buiten te komen. Ik adviseer je daarom vooral terughoudendheid aan.
Laat voorbeeldgedrag zien en blijf in gesprek over wat wel en niet mag en kan.
Dat kun je doen tijdens het werkoverleg door bijvoorbeeld via Mentimeter vragen te stellen. Via deze interactieve tool kunnen je medewerkers anoniem antwoorden. Zorg ervoor dat er ruimte is voor ieders inbreng. Bedenk spannende stellingen waarvan je denkt dat ze nuttig zijn en die voor interpretatie vatbaar zijn. Hiermee krijg je de diverse meningen boven tafel.
Waar iedereen op de werkvloer rekening mee moet houden:
Ben je bewust van je acties, stem af op de ontvanger en zorg voor consent (oftewel toestemming). Wil je weten hoe je dat op de werkvloer doet? Naast mijn werk als (team)coach en extern vertrouwenspersoon geef ik hierover workshops. Om prettig te bespreken wat wél kan.
En onthoud dit: zelfzorg = naar en ongewenst gedrag niet pikken
Gedrag op je werk is grensoverschrijdend als het jouw persoonlijke grenzen over gaat. In eerdere blogs legde ik je al uit dat het heel lastig kan zijn om in het moment zelf daar meteen iets van zeggen. Dit komt omdat je emoties het van je overnemen. Maar je kunt en mag er altijd bij de ander op terugkomen en expliciet maken welk gedrag wél en niet acceptabel voor jou is. Kom vooral voor jezelf op en geef aan waar je grenzen liggen.
Als jij hierover in gesprek bent gegaan en er verandert niets (ook omdat je manager niet ingrijpt) zou ik me ook afvragen of je daar dan nog wel wil werken.
Blijf altijd geloven in jezelf. Als je collega’s geen respect voor jouw grenzen hebben, zijn zij zeer arm van mindset en gedrag. Dit zegt meer over hen dan over jou. Het werken met mensen die jouw grenzen niet respecteren is niet goed voor je geestelijke en lichamelijke gezondheid. Dat je nu misschien denkt dat je niet gemakkelijk een nieuwe baan gaat vinden, is een totale mindfuck.
Blijven uit angst dat je je hypotheek niet kunt betalen is iets dat je beter niet kunt doen.
Ik kan je uit eigen ervaring zeggen dat je angst een heel slechte raadgever is. Geloof me als ik je zeg: waar deuren sluiten, gaan ze ook weer open. Als de cultuur niet aansluit bij je persoonlijke identiteit, word je nooit gelukkig in je werk. Hoe aantrekkelijk de functie of baan ook lijkt.
Want de cultuur, hoe ongrijpbaar ook, verstopt zich niet.
Heb je hulp nodig?
Ik help je met:
- persoonlijke coaching
- loopbaancoaching
- burn-outbegeleiding
- teamdagen
- teamcoaching
- Ruzie met collega
Wil je nu meteen aan de slag?
🔥 Volg mijn online training: Hoe laat ik het gedoe van mijn werk los en ga ik om met lastige collega’s?
