Trainen.
Keihard trainen.
Core-kracht opbouwen en werken aan grip-technieken. Zweten met het hele team. Nederlands Kampioen touwtrekken 2021 word je niet zomaar. De dames van TTV Gelderswoude lieten afgelopen zomer de medailles trots om hun nek hangen. De graspollen kleefden nog aan hun schoenen.
Dat was natuurlijk nóóóit gelukt zonder gedisciplineerde training.
Je gedrag veranderen, denk je dat dat zomaar even lukt?
Negen van de tien mensen knapt al af na drie dagen. Blijft zitten waar ‘ie zat. Vergeten dat het gaat om volhouden en doorbijten.
Waarom zou je je eigen gedrag moeten (en willen) veranderen?
Omdat je gedrag je in de problemen brengt: je hebt er zelf last van, of anderen hebben last van jouw gewoontes. Ofwel: je vindt jezelf irritant, of anderen vinden jou irritant.
Neem Wouter (die geen Wouter heet), een klant van mij. Hij vertelde me dat hij ontplofte als een collega iets fout deed, bijvoorbeeld een bestelling verkeerd in het ordersysteem zetten. “Kun je nou nooit iets goed doen? Moet ik het wéér voor je oplossen”, hoorde Wouter zichzelf dan snauwen. Hij was het ermee eens dat hij door zijn werkgever naar mij werd gestuurd. Aan dit explosieve gedrag had niemand iets.
Waarom is je gedrag veranderen zo moeilijk?
Uit onderzoek blijkt dat het aanleren van een eenvoudige, praktische gewoonte – zoals het eten van fruit bij de lunch – je twee maanden kost. Meer emotioneel geladen gedrag (zoals de woede-uitbarsting van Wouter) veranderen is ingrijpender en duurt langer.
Zelfs als de motivatie er is, is het lastig om echt het ene gedrag te laten en het andere gedrag te gaan doen.
Er zijn drie belemmeringen:
- automatisch gedrag wint
- je hekel aan verlies
- het ontbreken van steun uit je omgeving
Belemmering 1. Automatisch gedrag wint
Je brein werkt efficiënt. Als het iets voor elkaar kan krijgen met gedrag dat het al vaker met goed resultaat heeft gebruikt, kiest je brein daarvoor. Dat kost minder energie.
Jij merkt dat als gewoontegedrag, reacties of handelingen die je zonder nadenken doet. Dingen die zijn ingesleten, je herhaalt ze zonder moeite. Hoe je je tanden poetst (eerst onder of eerst boven?), hoe je je koffiemok vastpakt (aan het oor?), hoe je je mailbox bekijkt (eerst ‘makkelijke’ mails?).
En dus ook boos worden als er iets fout gaat, of knorrig als er niet naar je wordt geluisterd.
Op de automatische piloot ben je voor 95% onbewust van je handelingen. En dat is precies de reden dat daarin veranderen zo’n uitdaging is. Je kan pas dingen veranderen als je je er bewust van bent.
De grootste uitdaging in gedragsverandering is ook je geautomatiseerde gedrag veranderen.
Enerzijds maak je bewust plannen. Maar aan de andere kant wil je brein gedrag dat je gewend bent herhalen. Je brein heeft de voorkeur voor gewoontes die goed werken. Zo ben ik iemand die als ik een probleem moet oplossen hardop ga brainstormen en met een papiertje erbij iedereen erbij betrek en is mijn lief meer iemand die ergens in zijn eentje gaat zitten dan zelf met de oplossing komt. Werkt voor ons beide prima 😉
Belemmering 2. Je hekel aan verlies
Mensen willen geen pijn, ongemak en verlies. De fixatie om dit te voorkomen belemmert de motivatie om te leren, te experimenteren en te veranderen. We vermijden discomfort en belemmeren onze groei. Bangerts zijn we.
Pijnlijke gebeurtenissen herken je daarom snel en je herinnert ze ook lang. Gedragseconomen hebben vastgesteld dat het verliezen van een geldbedrag twee tot tweeënhalf keer meer impact op je heeft dan het winnen van hetzelfde bedrag.
Onze hekel aan verlies zorgt ervoor dat we alert zijn op negatieve dingen. Op gevaar.
Daar vloeit ook uit voort dat als je tegen jezelf zegt: “Fouten maken mag”, je tegelijkertijd een angstig stemmetje hoort: “Ik ga geen fouten maken, straks krijg ik op mijn kop!” Breng daar maar eens verandering in (Maar het kan dus wel).
Belemmering 3. Het ontbreken van steun uit je omgeving
Als jij verandert en de mensen om je heen niet, dan is dat vaak demotiverend. Als jij stopt met roken en je partner steekt er nog een op; dan moet je stevig in je schoenen staan om je doel te bereiken.
Het kan nog erger. Je omgeving keurt je nieuwe gewoonte af, of vindt het zelfs raar. Mijn kinderen vinden het bijvoorbeeld erg irritant dat ik een opruimschema heb ingevoerd. Iedereen een taak. Maar: zij vinden het niet belangrijk dat het opgeruimd blijft. Ze maken hun taak belachelijk. Gevolg? Ik sta in mijn eentje op te ruimen en laat het soms ook zitten.
Niet grappig.
Het kan help om je omgeving zodanig aan te passen dat je nieuwe gedrag wordt gestimuleerd. Als je voor een stabureau of een skippybal kiest móét je wel anders gaat staan of zitten. De ander moet veranderen.
De ander moet veranderen. Zeg jij dat ook?
Een ander veranderen, zet dat maar snel uit je hoofd. Iemand zal alleen willen veranderen als hij de noodzaak of urgentie daartoe voelt. Daarvan wil je jezelf niet afhankelijk stellen. Beter besef je dat de eigenschappen er bij de ander gewoon in zitten.
Accepteren, of als het echt heel erg vindt je heil elders zoeken. Aan jezelf kun je gelukkig wél werken. Want niet getreurd door al die belemmeringen, er is hoop.
De Nu Snap Ik Hoe Het Werkt Aanpak
Veranderen kan en werkt vooral als je het simpel voor jezelf houdt. Dat lukt je het beste met deze drie stappen:
Stap 1 - Kleine stappen, grote successen
Het begint met opschrijven:
- welk gedrag wil je veranderen
- wat wil je bereiken
- wat moet je concreet anders doet (in kleine stappen)
Als je heel duidelijk weet waarom je iets doet en wat je ermee wint, werkt dat super motiverend. Formuleer het gedrag dat je anders moet doen zo concreet en helder mogelijk. Denk simpel, maak je stappen zo klein mogelijk, dan boek je direct succes.
Zeg dus bijvoorbeeld niet: “Ik wil meer zelfvertrouwen”, maar: “ik ga drie keer mijn mening geven tijdens het teamoverleg”, of: “ik ga elke week twee keer nee zeggen als mijn collega’s me iets vragen.”
Stap 2- Steun zoeken
Vraag hulp. Steun doet wonderen. Vraag het aan je manager, een collega of een familielid. Vertel hen over je voornemens. Bel ze als je in je oude gedrag vervalt, en vertel ze ook over je successen. Zoek mensen op die je nieuwe gedrag aanmoedigen.
Stap 3- Volhouden
Deze stap wordt door ongeveer iedereen onderschat, maar hier zit wel de crux. Het is als trainen. Oefen minstens 60 dagen met je nieuwe gedrag. Een gewoonte veranderen duurt lang. Hou vol als het een keer tegenzit. Bijt door als het niet lukt. Zet die periode van 60 dagen in je agenda. Zorg dat je overal reminders ziet: post-its op je bureau, op je computer, op je spiegel.
Beloon jezelf iedere keer dat iets lukt
Met een schouderklopje.
Met een glimlach in de spiegel.
Zeg goed zo tegen jezelf. Goed zo.
Kom kennismaken
Ik help je met persoonlijke coaching. Je bent van harte welkom voor een gratis kennismakingsgsprek.
Hebben we al een connectie op LinkedIn? Ik inspireer je ook daar met tips om gelukkiger op je werk te worden.
Heb je gedoe op je werk? Of werkvloerfrustraties? Maak ze dan soepel bespreekbaar met de checklist uit mijn e-boek.
Je las een blog van moi – Hanneke Zumker
• Hanneke wie?
• Klantervaringen
Fijne werkweek!
