Kritiek op jezelf hebben, zelf vinden dat je je werk niet goed of goed genoeg doet. Dat stemmetje in je hoofd waarmee je jezelf steeds naar beneden haalt, is niet wat het beste en leukste in jou naar boven haalt. Het maakt dat je ontevreden over jezelf ben en blijft.
Ik hoor het vaker tijdens de gesprekken die ik met mijn klanten heb.
Lees je mee?
“Wat ben ik toch een oen. In dit soort gesprekken ben ik zo slecht. Ik laat over mee heen lopen. Ik reageer veel te traag. Nu moet ik de taken van m’n zieke collega erbij nemen, maar dat gaat helemaal niet! Moet ik er wéér opnieuw op terugkomen. Zo dom.”
Wat een nare woorden…
Elena (in het echt heet ze anders) was – ondanks dat ze het heel eng vond – in gesprek gegaan met haar manager over de werkdruk. Dat had ze nog nooit eerder gedaan. Uit wat ze me vertelde hoorde ik dat ze voor zichzelf was gaan staan. Het was de criticus in Elena’s hoofd die aan het woord was.
Ken je dat, zo’n kritische stem in je hoofd?
Ik pakte de handpoppen Waldorf en Statler erbij. “Wat nu als je je gedachtes ziet als die twee zeurende chagrijnige mannetjes van de Muppet show? Zie je ze samen kijken naar de voorstelling en vanaf het balkon zonder schaamte commentaar geven op de andere muppets?” Elena kreeg meteen een glimlach op haar gezicht. “Dat is grappig ja. Ik snap het al begin al te snappen waar je heen wil.” Waldorf en Statler kennen je pijnlijke plekken en vinden het heerlijk om in jouw wonden te peuren. Ze zien en horen alles wat je doet en wijzen je keihard op de dingen die je niet goed hebt gedaan of niet kunt. Die oude mannetjes doen niets liever dan oordelen en klagen. Zo werkt het ook in je eigen hoofd. Weet dat de manier waarop je met jezelf communiceert, bepaalt hoe jij je voelt. Dus: laat Waldorf en Statler maar praten, niet alles wat ze zeggen is waar. Dat was de muppet-tip.
Wat kan je nog meer doen?
Tip 1: Wees realistisch
Moet het op je werk altijd goed lopen en mag er niets misgaan. Is het niet realistischer om te denken dat je van fouten leert? Want tja… hoe heb je leren lopen? Met vallen en opstaan! Vraag je af waarom nu alles perfect moet zijn en gaan.
Byron Katie benadrukt in haar internationale bestseller The Work dat je je eigen gedachten niet klakkeloos voor waar moet aannemen. Beter kun je onderzoeken of je ideeën wel écht kloppen of dat je aan het doemdenken bent.
Deze vier vragen helpen je:
- Is het 100% waar wat je denkt?
- Kun je zeker weten dat het waar is? Wat zou een rechter zeggen?
- Wat gebeurt er wanneer je in deze gedachtes gelooft?
- Hoe voel je je als je deze gedachtes niet gelooft?
Tip 2: Ben je grootste cheerleader
Zeg eens eerlijk hoe praat jij tegen jezelf? Klink je vriendelijk en sympathiek? Of hoor je strengheid, hoon en cynisme? Hoe je over jezelf denkt en het plezier dat je voelt, beïnvloed de manier waarop je met jezelf praat. Als je jezelf van alles voor de voeten gooit, ben jij het zelf die je onzeker maakt. Daarmee sta je jezelf in de weg.
Dit is al de zoveelste keer dat ik … niet heb gedaan
Ik had… moeten doen…
Wat stom ben ik dat…
Britse sportpsychologen ontdekten dat als je positief en motiverend tegen jezelf praat je minder bang bent en meer focus hebt. Sporters blijken nauwkeuriger te gooien bij het darten of harder te fietsen. Overtuigd dat jezelf cheerleaden een slim plan is?
Zeg lieve en motiverende woorden tegen jezelf!
Tip 3: Spreek jezelf aan met je voornaam
Volgens de Amerikaanse psycholoog Ethan Kross werken positieve affirmaties zoals Ik kan het als je toch al geen zelfvertrouwen hebt niet. Jezelf wijsmaken dat je enorm waardevol bent terwijl je dat niet zo voelt, werkt averechts. Dat komt omdat je in de ik-vorm tegen jezelf praat.
Wat wél werkt?
Is om tegen jezelf te praten alsof je iemand anders bent. En jezelf met je naam aanspreken: Hanneke, je doet het heel goed. Zeg op deze manier positieve dingen tegen jezelf. Het liefst hardop. Omdat het lijkt dat een ander je adviseert vindt je brein het geloofwaardiger.
En Elena?
Ik vroeg haar wat ze tegen een vriendin zou zeggen die met hetzelfde verhaal kwam. Of ze er iets tegenover kon zetten dat reëler was. Dit zei ze:
“Je doet zo ontzettend je best en eist het maximale van jezelf. Ik zie je grote stappen zetten, dingen doen die je nog nooit hebt gedaan. Achteraf is het makkelijk praten. Dan heb je kunnen nadenken over wat er is gebeurd en weet je wat je beter had kunnen doen. Leer ervan en wees trots dat je het gesprek bent aangegaan Elena.” Verzin hier je eigen variant op zou ik zeggen. Of beeld je dit in: Waldorf en Statler die vanaf het balkon tegen je roeptoeteren en dat jij die hysterische miss Piggy bent. Niets staat je in weg, nee jij bent ervan overtuigd dat je een grote wordt. Je geeft nog nét geen karateklap, maar je haalt met een rauwe en snerpende stem vol uit naar die twee klagers. Ik ben jullie gehoon en sarcastische grappen zat. Bah, wát nááár.” De grijsaards kuchen een beetje, je ziet zelfs hun schouders een beetje omlaag gaan.”
Waldorf en Statler: eat your heart out.
Hulp nodig om de stemmen in je hoofd te temmen?
Maak een afspraak voor een kennismaking voor persoonlijke coaching. Ik stel je vragen die je helpen om beter om te gaan met dominant gedrag van je manager of collega en wat er mogelijk nog meer speelt. Je eerste afspraak is gratis. Je zit nergens aan vast.
Hebben we al een connectie op LinkedIn? Ik inspireer je ook daar met tips op gelukkiger op je werk te worden.
Heb je gedoe op je werk? Of werkvloerfrustraties? Maak ze dan soepel bespreekbaar met de checklist uit mijn e-boek.
