16.00 uur Utrecht. Koninginnedag 1997. Ik ontmoet de beste vrienden van mijn man voor het eerst bij hen thuis. Ben net binnen. Zij hebben even een dutje gedaan. Hij doet slaperig de deur open. Zij komt al wrijvend in haar ogen de trap af. Ik sta net voorbij de voordeur. 

Hij: “Hoe vind je de lamp die we net op de vrijmarkt hebben gekocht?” 

Voor me zie ik een vloerlamp die bij mijn oma had kunnen staan. Zo eentje die je in een kringloopwinkel kunt vinden en tegenwoordig misschien wel heel retro is. Ik vind ‘m vooral lelijk met z’n gouden hoge poot en dito kap met kwastjes. 

Ik gekscherend en met lachende stem: “Nou ja ik zou ‘m zelf niet hebben uitgekozen.” 

Die opmerking viel verkeerd. Net als dat ik later tegen de vegetariër van het stel zei dat als je een echte vegetariër bent je ook geen leren schoenen draagt. Tussen mij en die beste vrienden is het daarna niet meer goed gekomen. 

Recht voor z’n raap zeggen wat je denkt? 
Dat is niet altijd een goed idee.
Ook niet op je werk.
Daar weet ik alles van. 

Inhoudelijk competent zijn is niet voldoende om succesvol te zijn. Als communicatie-adviseur bij een gemeente heb ik moeten leren te laveren tussen wethouders, afdelingshoofden, managers en medewerkers. Ik heb tegen menig zeer been geschopt. Met mijn directheid riep ik weerstand op. Altijd maar zeggen wat je denkt is niet handig, ontdekte ik. 

Met vallen en opstaan leerde ik sensitiever op mijn omgeving te zijn. Hoe ik mijn doelen kon halen en overeind bleef. Soms betekende dat gewoon je mond dichthouden en doen wat ze van je vragen. 

Neem mijn klant wiens werkgever had aangedrongen op een coachtraject, maar er zelf geen zin in had. Vanuit het bedrijf was gezegd dat ze nog weleens direct kon zijn en daarmee anderen afschrikte. Zij was zich van geen enkel kwaad bewust. 

We gingen wandelen. 

Zij: “Ik weet niet waar mijn werk het over heeft als ze zeggen dat ik direct zou zijn.” 

Ze zei het met een frons. Ik zag haar wenkbrauwen omlaag gaan en haar neusvleugels verwijden. Bij elk woord praatte ze luider. 

Ik: “Het klinkt alsof je nogal boos bent. Klopt dat?” 

Zij: “Ja, inderdaad. Wat mij betreft is er niets aan de hand. Ik heb ook nog nooit gehoord dat collega’s last hebben van mijn directheid. Dus ik heb geen probleem.” 

Ik merkte dat ik haar als licht intimiderend ervoer en vroeg me af of haar collega’s wel durfden te zeggen wat ze van haar vonden. 

Ik: “Ik merk dat ik je in onze gesprekken soms als heftig ervaar. Ik weet niet of ik dat als collega tegen je zou durven zeggen. Wat hebben anderen je verteld over hoe ze jou ervaren?” 

Mijn klant stond stil en keek me verstoord aan. 

Zij: “Wat ben jij dan een watje. Dat meen je niet. Serieus?” 

IK LIET EEN STILTE VALLEN……… 

Zij: “Ik heb het ze nooit gevraagd.” 

Twee aspecten hierin vind ik interessant: 

1. De blinde vlek die je hebt als je anderen niet vraagt hoe ze je zien 
2. De valkuil en het nut van directheid 

Aspect 1 De blinde vlek die je hebt als je anderen niet vraagt hoe ze je zien 

Jij ziet en hoort jezelf niet door de ogen van anderen. Onmogelijk. Je collega’s doen dat wel. Ze kunnen jouw spiegel zijn. Tenminste als je ernaar vraagt ;).

Dat je anders bent dan je zelf denkt, ervaar je als je jezelf terugziet of -hoort. Ik schrok toen ik luisterde naar mijn opgenomen stem. Wat klonk ie gek, monotoon en scherp. 

Als jij jezelf al raar vindt wanneer je jezelf hoort en ziet, hoe denk dan dat je eruit ziet als je echt geïrriteerd bent? Als je er NOOIT naar vraagt, reken er dan maar op dat je grote kans hebt dat je zelfbeeld niet strookt met hoe anderen je zien. 

Ahh, je bent bang om te horen wat je collega gaat zeggen? 
Of te overtuigd van jezelf? Je wil je ego niet raken?
Een schrale troost: dat is heel menselijk… 

Door niet actief feedback te vragen ontneem je jezelf de kans om te groeien! Kennis is kracht. Die krijg je door je ervan bewust te zijn hoe je overkomt. Vanaf het moment dat je je kantoor binnenstapt totdat je ’s avonds de deur weer dichttrekt. Daarover met je collega in gesprek gaan? Wie weet ontdek je zomaar opeens verborgen kwaliteiten van jezelf. 

Mijn klant ging zo’n gesprek niet uit de weg. Haar collega’s bleken haar gedrag niet zo positief-kritisch te vinden als zij zelf. Dat was confronterend voor haar. Maar het hielp – net als de rest van de coaching – om gesprekken anders in te steken. Ze merkte dat ze de verbinding met haar collega’s niet meer verloor. 

En nee mensen, dat betekende niet dat ze opeens niet meer direct was. Ze werd bedachtzamer en telde vaker tot tien. Wat haar de tijd gaf om haar antennes net iets anders af te stellen, zodat ze beter op de gevoelens van haar collega’s in kon spelen. 

En jij? Durf je het aan? Ga het doen: vragen hoe je overkomt? Ja? 

Kies twee of drie collega’s uit met wie je veel samenwerkt. Vertel dat je wil weten hoe je overkomt, zodat je hierin mogelijk – ja, mogelijk want het kan zomaar zijn dat je juist een te lage dunk van jezelf hebt en je hélémáál niets hoeft aan te passen – kunt verbeteren. 

Vragen om uit te zetten: 

• Hoe ervaar je mij? 
• Waarin vind je dat ik goed ben? 
• Wat vind je minder aan mij? 

En de verdiepingsvragen: 

• Welke tips heb je voor me? 
• Wat kan ik verbeteren? 
• Wat spreken we af over onze samenwerking? 

Ga jij de uitdaging aan om er wat mee te doen? Juist in de feedback die je niet herkent en die niet fijn is om te horen, zit je grootste groei. 

Aspect 2 De valkuil en het nut van directheid 

Het probleem met eerlijkheid en directheid is dat wat voor jou eerlijk is, slechts jouw persoonlijke waarheid is. Hoewel iets voor jou waar kan zijn, is het niet per se DE absolute waarheid en kan je er collega’s mee tegen de schenen schoppen. 

De kool noch de geit sparen, zelden een misverstand laten bestaan over hoe je ergens over denkt? Je niet druk maken over hoe jouw analyses en opvattingen bij een ander vallen? 

Ik heb het hart op de tong zeggen directe mensen. 

Het woord nemen, prikjes uitdelen en confronteren. Dit heeft allemaal te maken met voor jezelf opkomen. Als jij je hierin herkent, weet je hoe dat moet. 

Maarrrrr 

Vraag jezelf ook af in welke situaties het nodig is om dit mechanisme te gebruiken en in welke situaties juist niet. Want je wil voorkomen dat mensen zich tegen je keren. Je hoeft niet overal je mening over te uiten. Kies ervoor om de voor jou minder belangrijke zaken te laten voor wat ze zijn. Denk na over hoe je dingen zegt. Over je woorden en je non-verbale houding. Door niet te stellig te zijn, voorkom je dat je collega’s denken dat jij de ultieme waarheid verkondigt. Verplaats je in je collega en bekijk de situatie van zijn kant. Anderen mogen natuurlijk ook hún mening hebben. 

Nooit tegenspraak geven is een slecht plan.

Je kent ze vast wel. Collega’s die met elke boog om gevoeligheden heenlopen. Die pijnlijke en lastige onderwerpen niet durven adresseren en hun leidinggevende – en collega’s – niet tegenspreken. Of hun mening nooit geven. 

Ben jij zo? Ongezond voor jezelf en je organisatie. Misschien komt het omdat je denkt dat je mening er niet toe doet. Maar jouw visie helpt je collega’s en je organisatie verder. Vaak zijn zij er enorm dankbaar om. Wil je je mening wél leren geven? In dit blog lees je hoe het je lukt. 

Maar misschien hou je liever je mond omdat je bang bent dat je kop eraf wordt gehakt als je ‘m boven het maaiveld uitsteekt. Herken je dat je – uit lijfsbehoud – wikt en weegt om je (afwijkende) mening of plan te delen? Vast niet nieuw voor je als ik je vertel dat je in zo’n geval op een vergiftigde werkplek zit. 

Tel je knopen dan maar. Raap jezelf bij elkaar. Er wacht een veel betere werkgever op je. Later kijk je met een brede glimlach terug. 

Het is simpel. Je bent wie je bent en dat is hélémáál oké. Ik geloof dat hoe meer jij je authentieke zelf laat zien, hoe meer anderen je waarderen om wie je werkelijk bent en hoe authentieker anderen je vinden. Wist je dat ik geloof in organisaties die jou als medewerker centraal stellen. Waar het normaal is dat je buiten je comfortzone treedt, je fouten mag maken en jij je kwetsbaar mag opstellen? 

Ik geloof er niet alleen in, maar ik heb dat soort bedrijven als klant. Sterker nog: het is mijn selectiecriterium. En via dit netwerk – dat steeds groter wordt – heb ik meerdere klanten geholpen naar een werkplek waar ze wél mogen zijn wie ze zijn. Soms met wat extra coaching omdat ze – ondanks hun goede bedoelingen – toch weer steeds ‘gedoe’ hebben, lastige gesprekken of conflicten met hun collega’s uit de weg gaan of het hen maar niet lukt om hun grenzen te bewaken. 

Oh ja en die lamp? Ik zou hem nog steeds niet kopen – maar dat hoeft die ander niet te weten 😉 .

Wil je echt serieuze stappen zetten?

Dat lukt je het beste als je met iemand in gesprek gaat over hoe je denkt en doet. Ik help je met persoonlijke coaching. Je bent van harte welkom voor een gratis kennismakingsgsprek. 

Hebben we al een connectie op LinkedIn? Ik inspireer je ook daar met tips om gelukkiger op je werk te worden.

Heb je gedoe op je werk? Of werkvloerfrustraties? Maak ze dan soepel bespreekbaar met de checklist uit mijn e-boek.

Je las een blog van moi – Hanneke Zumker

• Hanneke wie?
• Klantervaringen

Fijne werkweek!